Hiện nay, luật hợp tác xã mới nhất đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng kinh doanh và các tổ chức kinh tế tập thể. Với việc ra đời Luật Hợp tác xã 2023 (số 17/2023/QH15) và hiệu lực bắt đầu từ ngày 01/7/2024, nhiều quy định quan trọng đã được bổ sung, sửa đổi để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các hợp tác xã (HTX) hoạt động.
Sự hình thành và mục tiêu của luật hợp tác xã mới nhất
Luật Hợp tác xã 2023 chính thức được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 20/6/2023. Đây là bước tiếp nối sau Luật Hợp tác xã 2012, nhằm tạo khung pháp lý đồng bộ, thúc đẩy tinh thần hợp tác và liên kết trong sản xuất, kinh doanh. Mục tiêu cốt lõi của Luật Hợp tác xã 2023 bao gồm:
- Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và quản lý HTX, đảm bảo minh bạch, rõ ràng hơn.
- Tạo điều kiện cho HTX mở rộng ngành nghề, lĩnh vực hoạt động.
- Tăng cường hỗ trợ về chính sách ưu đãi và hạ tầng, đặc biệt trong chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ.
- Thúc đẩy hợp tác, liên kết để nâng cao năng lực cạnh tranh cho các HTX, liên hiệp HTX.
- Bảo vệ quyền lợi thành viên, đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, dân chủ, bình đẳng trong hoạt động của HTX.
Có thể nói, Luật Hợp tác xã 2023 kế thừa những điểm tích cực của Luật cũ, đồng thời tập trung gỡ bỏ các rào cản, bất cập trong quá trình triển khai thực tế. Đây cũng là cơ sở pháp lý để Việt Nam đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể, một thành phần quan trọng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Những điểm mới nổi bật của Luật Hợp tác xã 2023
Nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết của thực tiễn, luật hợp tác xã mới nhất chứa đựng một loạt các quy định được cập nhật và hoàn thiện, trong đó có 5 điểm nổi bật sau đây:
- Nới lỏng điều kiện thành lập và quản lý HTX
- Theo quy định mới, số lượng thành viên tối thiểu để thành lập HTX là 5 thành viên chính thức.
- Hệ thống quản trị được bổ sung trách nhiệm và quyền hạn rõ ràng hơn cho Hội đồng quản trị (HĐQT), Ban kiểm soát, tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trước thành viên.
- Thúc đẩy linh hoạt trong hoạt động sản xuất, kinh doanh
- Luật mới cho phép HTX đa dạng hóa ngành nghề, không bị giới hạn quá cứng nhắc.
- Thành viên HTX có thể đóng góp vốn, tài sản hay công nghệ trên tinh thần tự nguyện. Vốn góp tối đa của mỗi cá nhân hoặc tổ chức cũng được điều chỉnh linh hoạt hơn, tùy theo quy định của điều lệ.
- Cơ chế hỗ trợ mạnh mẽ từ Nhà nước
- Mở rộng chính sách ưu đãi thuế, phí, lệ phí cho HTX: Đặc biệt là với các lĩnh vực nông nghiệp, phát triển nông thôn, ngành nghề truyền thống.
- Đẩy mạnh hỗ trợ chuyển đổi số, đào tạo nguồn nhân lực, xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu.
- Cho phép tiếp cận các quỹ hỗ trợ phát triển HTX, vay vốn ưu đãi, tạo cơ hội để HTX đầu tư mở rộng sản xuất.
- Tăng cường vai trò liên kết, hợp tác giữa các HTX
- Hình thành mô hình liên hiệp HTX với ít nhất 3 HTX thành viên chính thức.
- Các liên hiệp HTX có thể thực hiện hoạt động kinh doanh trên quy mô lớn hơn, nâng cao giá trị chuỗi cung ứng và tiết giảm chi phí nhờ kinh tế quy mô.
- Khuyến khích liên kết giữa HTX và doanh nghiệp tư nhân, tạo điều kiện trao đổi công nghệ, kinh nghiệm, mở rộng thị trường.
- Nâng cao quyền lợi và trách nhiệm của thành viên
- Thành viên HTX được tham gia quyết định các vấn đề quan trọng như kế hoạch sản xuất, phân phối lợi nhuận, tổ chức quản lý.
- Cơ chế bảo vệ lợi ích kinh tế lẫn xã hội cho mỗi thành viên cũng rõ ràng hơn, giúp gia tăng tính thu hút, hấp dẫn của mô hình HTX.
- Quyền rút vốn và chuyển nhượng phần vốn góp được quy định chi tiết, đảm bảo thủ tục nhanh gọn, minh bạch.
Quy trình thành lập và điều kiện hoạt động của hợp tác xã
Kể từ thời điểm Luật Hợp tác xã 2023 có hiệu lực (01/7/2024), việc thành lập HTX sẽ tuân theo các bước chủ yếu dưới đây:
- Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
- Danh sách thành viên dự kiến thành lập HTX, tối thiểu 5 thành viên chính thức.
- Dự thảo điều lệ, nêu rõ mục tiêu, phương hướng sản xuất, kinh doanh, quyền và nghĩa vụ của thành viên.
- Phương án sản xuất, kinh doanh (nếu cần) để trình cơ quan cấp đăng ký.
- Bước 2: Tổ chức hội nghị thành lập
- Thông qua điều lệ, bầu HĐQT, Ban kiểm soát (nếu có), Chủ tịch HĐQT kiêm người đại diện pháp luật.
- Ghi nhận các phần vốn góp, thống nhất quy trình quản lý, định hướng kế hoạch sản xuất, kinh doanh.
- Bước 3: Đăng ký HTX tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền
- Nộp hồ sơ đăng ký thành lập HTX tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thuộc UBND cấp huyện hoặc cơ quan đăng ký kinh doanh theo quy định hiện hành.
- Sau khi kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ, cơ quan này sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký HTX.
- Bước 4: Hoạt động kinh doanh
- Xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh chi tiết, đăng ký ngành nghề kinh doanh phù hợp.
- Thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo tài chính, thuế, phí theo quy định pháp luật.
- Đảm bảo nguyên tắc dân chủ, bình đẳng giữa các thành viên và tuân thủ các quy định về quản lý, sử dụng tài sản chung của HTX.
Sau khi đi vào hoạt động, HTX cần duy trì trách nhiệm minh bạch về tài chính, chia sẻ lợi ích công bằng, đồng thời thường xuyên tổ chức họp thành viên để giải quyết các vấn đề phát sinh. Nếu muốn mở rộng quy mô, liên kết với HTX khác hoặc chuyển đổi sang liên hiệp HTX, các thủ tục này cũng được nêu rõ trong Luật Hợp tác xã 2023, thuận lợi hơn rất nhiều so với giai đoạn trước.
Tác động của luật hợp tác xã mới nhất đến kinh tế tập thể
Với hàng loạt quy định, chính sách khuyến khích và cơ chế hỗ trợ ưu đãi, luật hợp tác xã mới nhất được kỳ vọng sẽ tạo ra những tác động mạnh mẽ, tích cực đến nền kinh tế tập thể. Dưới đây là một số lợi ích đáng chú ý:
- Thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp tập thể
- Giảm bớt gánh nặng thủ tục hành chính, tạo thuận lợi hơn cho người dân, đặc biệt ở khu vực nông thôn, tham gia vào HTX.
- Cung cấp nhiều ưu đãi về nguồn vốn, đào tạo, xúc tiến thương mại, giúp thành viên HTX có thêm động lực kinh doanh.
- Nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng sản phẩm
- Mở rộng quy mô sản xuất, tăng khả năng hợp tác, liên kết thị trường, đặc biệt với mô hình liên hiệp HTX.
- Tạo điều kiện chuyển đổi số trong quản lý, tiếp thị và vận hành, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ.
- Góp phần phát triển kinh tế địa phương
- HTX hoạt động tốt sẽ thu hút lao động địa phương, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tạo sinh kế ổn định.
- Từng bước xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm đặc trưng, thúc đẩy du lịch, kinh tế vùng.
- Thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ, thanh niên, nhóm yếu thế
- Luật mới quy định công bằng về cơ hội, khuyến khích sự tham gia của mọi thành phần xã hội.
- Định hướng phát triển bền vững, chú trọng an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao vị thế và tiếng nói của cộng đồng trong khu vực nông thôn.
Lời kết về luật hợp tác xã mới nhất
Ngay từ giai đoạn đầu áp dụng, luật hợp tác xã mới nhất hứa hẹn sẽ mang lại nhiều bước tiến quan trọng cho kinh tế tập thể, giúp các HTX khai thác tốt hơn tiềm năng và lợi thế cạnh tranh trong thị trường hội nhập. Từ việc đơn giản hóa thủ tục thành lập cho đến mở rộng hỗ trợ về vốn, đào tạo và ứng dụng công nghệ, Luật Hợp tác xã 2023 xứng đáng là “cú hích” thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo theo mô hình kinh tế tập thể.
Cảm ơn bạn đã theo dõi nội dung luật hợp tác xã mới nhất được chia sẻ bởi Smalldogspress. Chúc bạn thành công và sớm nắm bắt thời cơ phát triển vững chắc trong kỷ nguyên mới của các hợp tác xã tại Việt Nam!
